Lübeck's Dance of Death

Des dodes dantz, Chapters 66 and 67

De helen biblien der hilgen scrift, ein fundament,
Ut hebreesch unde grêkscher sprake in dat latîn gewent,
Dem cristeliken volke to einem ewigen profît,
Wat menen doch de minschen, de nu noch in dem levende sît?
Wente desse hilge Jeronimus was doch so sere mit dogeden dorchgewiret,
Likerwîs also dat firmament is mit den sternen dorchgeziret.
He begêrde to sterven unde vrowede sik to des dodes stunden;
Des geliken sint de eddelen hilgen alle gûtwillich to stervende gevunden.
Nu beklagen sik de minschen to sterven, dat is quât,
Hîr en is doch jo nên blivende stât.(1)
Wente Job secht: ein minsche, de van einer vrowen wert geboren,
Is gelîk einer schonen blomen ûtvorkoren;
Alsus he wasset, groiet unde bloiet,
Altohant dârna wert he wedder gemoiet,(2)
In dem dat he wedder afnimt unde vorsorret
Unde gelîk der ummegeslagen blomen vordorret.
Korte tît schal he leven in sorgen unde undult
Unde schal mit mannigerleie drofenissen werden vorvult
Unde wert denne vortreden alse he to der erden wert geleit;
Alsus is dit levent vorvullet mit veler krankheit.
Jo de minsche mêr wasset, jo em mêr afsleit,
Wente alle dage de dôt em eine dachreise neger geit.
Naket unde arm is de minsche in desse werlt gekomen,
In jammer unde mit drofenissen wert he wedder van hîr genomen.(3)

        De doet     Dat lxvi ghesette

Hir vmme nicht en spare ik wer adel efte ioget
Neyn ghelt. staed. wysheit. efte doghet:
Weset altomalen by tyden bereyt
Vnde komet alle her in mynen kreyt
Ik wyl iw vp de erden nedderstrecken
Vnde ernstliken eynen voed lenger recken(4)

Hir en mach nemant wedder spreken
Eynem isliken wyl ik syn herte thobreken(5)
He sy olt. junck.. arm. efte rike
Ik neme se mede alghelike
De syk duncken gud efte van eynem eddelen state
Dat kumpt ene altes nicht to bate
Nemant is eddel noch gud men god alleyne(6)
Hir vmme merket rechte dessen sproke alghemeyne
De de werlt eddel holt vnde hoch gheboren
Merke wat hebben se vor den anderen mynschen tovoren.
Na eyner wyse werden se ghetelet. gheboren alse de anderen
So lange alse god wyl mogen se vp dessem ertrike wanderen
Se konen nocht entvlegen ock neene mirakel vullenbringen
Ok anderen mynschen ghelik in sodanen notroftighen dingen
Alse eten. drincken. slapen. rowen konen se nicht entberen
Hir vmme scheme dy slyck vnde dreckhoep dattu bouen dynen heren
Dy vorheuest de doch was so rechte otmodich
Vnde aller hyllicheyt vul vnde ouervlodich
Betrachte de dreckstanden de du vor dy drechst
Vnde dyne vulen conciencien dar du dy vaken mede slapen lechst
Bedencke wor du byst herghekomen vnde wattu nu bist
Vnde wattu werden scolt in korter vrist

            Dat lxvii capittel

Vele doghede maken den mynschen eddel vnde nicht de bort
De doghede komen van gode vnde ghaen wedder to em vord
Alsus is he eddel de dar is vul veler doget
Vnde de vmme syner rechtuerdicheyt van gode wert vorhoghet
So moghen de hilghen godes wol eddel syn
De hir vmme der rechtuerdicheit hebben gheleden smerte vnde pyn
Vmme god vnde dorch der rechticheit worden se hir sere ghemoyet
Alsus hebben se in velen dogheden werdichliken ghebloytv De syk hir synes states efte adel beromet

Original page Original page Click the little pictures to see the original pages.

Baethcke's transcription

    DE DOT. DAT LXVI GESETTE.

Hîrumme nicht en spare ik wer adel efte joget,
Nein gelt, stât, wîsheit efte doget.
1605 Weset altomalen bi tiden bereit
Unde komet alle hêr in minen kreit.
Ik wil ju up de erden nedderstrecken
Unde ernstliken einen vôt lenger recken.
Hîr en mach nemant wedder spreken,
1610 Einem isliken wil ik sîn herte tobreken.
He si olt, junk, arm efte rike,
Ik neme se mede algelike;
De sik dunken gût efte van einem eddelen state,
Dat kumt ene alles nicht to bate.
1615 Nemant is eddel noch gût, men Got alleine.
Hîrumme merket recht dessen sproke algemeine:
De de werlt eddel holt unde hôch geboren,
Merke, wat hebben se vor den anderen minschen tovoren?
Na einer wise werden se getelet, geboren alse de anderen,
1620 So lange, alse Got wil, mogen se up dessem ertrike wanderen;
Se konen nicht vlegen, ôk nene mirakel vullenbringen,
Ok anderen minschen gelîk in sodanen nôttroftigen dingen,
Alse eten, drinken, slapen, rowen konen se nicht entberen.
Hîrumme scheme di, slik unde drekhôp, dattu boven dinen heren
1625 Di vorhevest, de doch was so rechte ôtmodich
Unde aller hillicheit vul unde overvlodich.
Betrachte de drekstanden, de du vor di drechst,
Unde dine vulen conciencien, dâr du di vaken mede slapen lechst;
Bedenke, wôr du bist hêrgekomen unde wattu nu bist,
1630 Unde wattu werden scolt in korter vrist.

    DAT LXVII CAPITTEL.

Vele dogede maken den minschen eddel unde nicht de bort;
De dogede komen van Gode unde gân wedder to em vort.
Alsus is he eddel, de dâr is vul veler doget,
Unde de umme siner rechtverdicheit van Gode wert vorhoget.
1635 So mogen de hilgen Godes wol eddel sîn,
De hîr umme der rechtverdicheit hebben geleden smerte unde pîn.
Umme Got unde dorch der rechticheit worden se hîr sere gemoiet,
Alsus hebben se in velen dogeden werdichliken gebloit.
De sik hîr sines states efte adel beromet,
1640 Wo mannich sine sele dârmede vordomet;
Wente de sik hîr sulven alsus vorhoget,
De wert nedder to der hellen geboget
Mit den duvelen, dede dorch den homôt vellen
Van dem hemmel wente nedder to der hellen.

Footnotes: (1) (2) (3) (4) (5) (6)

Hebrews 13:14, "For here have we no continuing city, but we seek one to come."
Job 18:1-2, "Man that is born of a woman is of few days, and full of trouble. He cometh forth like a flower, and is cut down [...]"

Man has come into this world naked and poor.
With whine and misery he will be taken away again.

Job 1:21, »Naked came I out of my mother's womb, and naked shall I return thither: the LORD gave, and the LORD hath taken away; blessed be the name of the LORD«.

Ecclesiastes 5:14, »As he came forth of his mother's womb, naked shall he return to go as he came, and shall take nothing of his labour, which he may carry away in his hand«.

One foot longer: There are many examples from the same period where Death is known to stretch the dying. Death is quoting the book "Zwiegespräch zwischen Leben und Tod" from ca. 1484:

Ik wil dy uppe de erden strecken
Unde eynnen vot lengher recken.

Death once again quotes "Zwiegespräch zwischen Leben und Tod":

Neen, ik wyl dy noch anders spreken,
Ick wil dy dyn herte thobreken.

No one is noble nor good, except God alone:

Mark 10:19 »And Jesus said unto him, Why callest thou me good? there is none good but one, that is, God«.