Døden fra Lübeck

Des dodes dantz, Kapitel 64 og 65

Wo scholden se denne iummer godes torn konen entfleen
Sendet god vp vns mannigerleye plaghe
Dat is he vns plichtich alle daghe
Dat vele gude dat wy ock entfangen dat kumpt van syner barmhertycheyt
Vnde nicht her van vnser rechtuerdicheit
Do wy wat gudes dat deyt dorch vns god de here;
Do wy quaet dat kumpt her van vnser eghen quaden lere
In kledinge. in worden. in werken. vynden de mynschen nye vunde
Vnde alsus vormeren se ere bosheit vnde sunde

        De doet           lxiiii

Dre viande hebbe wy de vns vorvolghen aldermeyst
Alse vnse eghen flesch. de werld vnde de bose gheyst
De wertliken mynschen konen syk suluen nu wol bekoren
Se doruen des duuels inblasent nu nicht sere horen
Alsus in dem boke der oltvaders steit gheschreuen:
Wo dat eyn hillich broder vele duvel sach kleuen
Vmme eyne klues dar eyn hillich broder ynne was
Desse sulue wanderde ok dorch eyne stad ok vor des koninges pallas
Dar sach he men eynen duuel vp dem torne bouen
Den beswor he by synem cristenlouen
Dat he em seghen scholde dat em duchte wunder
Dat he allene were ouer der stad dar doch mannich sunder
Inne were. vnde dat by des hilghen broders tzellen
So vele duuel weren dat he er nicht konde tellen
De duuel sprak. desse in der stad de synt doch vorloren:
Wy behouen hir nener duuel mer wente se konen syk suluen wol bekoren
Ik wachte se man dat se in den sunden bliuen
Dat wert my nicht sur neyn grot arbeyt derf ik dar vmme driuen
Vnde de duuele de du by dem ynnighen broder hefst gheseen
De konen altosamende ene nicht tho eyner dotsunde(1) theen

¶Nu hebbe gy ghehort wo dat is toghekomen
Dat nu in der werld so vele plage wert vornomen
Alse dat de mynschen syn quad vnde sundich
Vnde in veler bosheyt synt se sere kundich.

        De doet       Dat lxv capittel

AAlsus is hir to voren vele ghesecht van etliken staten
Van den hogen vnde syden ock van gheystliken vnde wertliken prelaten
Nemande vtghenomen he sy vnrechtuerdich efte de dar heft recht
He sy arm ryke old iunck here efte knecht
Se we dar is vnschuldich vnde dem id nicht an en gheyt
De wert hir nicht ghestraffet de late id staen alse id steyt
So we dar is an dessen efte anderen dyngen ok schuldich
De en kurre hir nicht wedder men he wese otmodichliken duldich
Vnde betere sik dat is de wille godes des heren
Ok schal de mynsche sik bereden vnde by tyden steruen leren:
Wente de tyd is anstande in korter vryst
Dat dar is tokomende de here ihesus crist
Vnde wert dat gherichte holden myt den guden vnde ock myt den quaden
Och des is groet behoef dat men syk hir vp mach wol beraden:
Wente men lest van sunte ieronimus dem groten hillighen
He dede den willen godes myt vlyte vnde ok gans willighen
By synen daghen was nemant de so strenge vnde hillichliken leuede
Iodoch eme alle tyd gruwede. tzetterde. vnde he beuede
So wan he ouerdachte dat gherichte. den iungesten dach
He schrift suluen. ik ethe ik drincke efte wat ik doen mach
In lesende. scriuende. slapen. waken efte wat id sy
Alle tyd hore ik des gherichtes basunen des duncket my
Dede alsus lud staet vp gy doden vnde sumet nicht:
Komet alle to der rekenschop vor dat rechte ghericht
Ach god heft desse grote hilghe dit sus vlitich bedacht

Original side Original side Klik på de små billeder for at se de originale sider.

Baethckes transskription

    DAT LXIV CAPITTEL.

Dre viande hebbe wi, de uns vorvolgen aldermeist,
1530 Alse unse egen vlêsch, de werlt unde de bose geist.
De wertliken minschen konen sik sulven nu wôl bekoren,
Se dorven des duvels inblasent nu nicht sere horen.
Alsus in dem boke der oltvaders steit geschreven,
Wo dat ein hillich broder vele duvel sach kleven
1535 Umme eine klûs, dâr ein hillich broder inne was.
Desse sulve wanderde ôk dorch eine stat ôk vor des koninges pallas,
Dâr sach he men einen duvel up dem torne boven,
Den beswôr he bi sinem cristenloven,
Dat he em seggen scholde, dat em duchte wunder,
1540 Dat he allene were over der stat, dâr doch mannich sunder
Inne were, unde dat bi des hilgen broders zellen
So vele duvele weren, dat he êr nicht konde tellen.
De duvel sprak: desse in der stat de sint doch vorloren,
Wi behoven hîr nener duvel mêr, wente se konen sik sulven wôl bekoren,
1545 Ik wachte se man, dat se in den sunden bliven,
Dat wert mi nicht sûr, nein grôt arbeit derf ik dârumme driven;
Unde de duvele, de du bi dem innigen broder hefst gesên,
De konen altosamende ene nicht to einer dôtsunde tên.
Nu hebbe gi gehôrt, wo dat is togekomen,
1550 Dat nu in der werlt so vele plage wert vornomen,
Alse dat de minschen sin quât unde sundich
Unde in veler bôsheit sint se sere kundich.

    DAT LXV CAPITTEL.

Alsus is hîrtovoren vele gesecht van etliken staten,
Van den hogen unde siden, ôk van geistliken unde wertliken prelaten,
1555 Nemande ûtgenomen, he si unrechtverdich efte de dâr heft recht,
He si arm, rike, olt, junk, here efte knecht.
So we dâr is unschuldich unde dem it nicht an en geit,
De wert hîr nicht gestrafet, de late it stân, alse it steit.
So we dâr is an dessen efte an anderen dingen ôk schuldich,
1560 De en kurre hîr nicht wedder, men he wese ôtmodichliken duldich
Unde betere sik, dat is de wille Godes des heren.
Ok schal de minsche sik bereden unde bi tiden sterven leren,
Wente de tît is anstânde in korter vrist,
Dat dâr is tokomende de here Jesus Crist
1565 Unde wert dat gerichte holden mit den guden unde ôk mit den quaden.
Och, des is grôt behôf, dat men sik hîrup mach wôl beraden!
Wente men lest van sunte Jeronimus dem groten hilgen,
He dede den willen Godes mit vlite unde ôk gans willigen;
Bi sinen dagen was nemant, de so strenge unde hillichliken levede,
1570 Jodoch eme alle tît gruwede, zetterde unde he bevede,
So wan he overdachte dat gerichte, den jungesten dach.
He schrift sulven: ik ete, ik drinke efte wat ik dôn mach,
In lesende, scrivende, slapen, waken efte wat it si,
Alle tît hore ik des gerichtes basunen, des, dunket mi,
1575 Dede alsus lût: stât up, gi doden, unde sumet nicht,
Komet alle to der rekenschop vor dat rechte gericht.
Ach Got, heft desse grote hilge dit sus vlitich bedacht,
De doch mit diner hilgen hulpe heft gebracht
De helen biblien der hilgen scrift, ein fundament,
1580 Ut hebreesch unde grêkscher sprake in dat latîn gewent,
Dem cristeliken volke to einem ewigen profît,
Wat menen doch de minschen, de nu noch in dem levende sît?
Wente desse hilge Jeronimus was doch so sere mit dogeden dorchgewiret,
Likerwîs also dat firmament is mit den sternen dorchgeziret.
1585 He begêrde to sterven unde vrowede sik to des dodes stunden;
Des geliken sint de eddelen hilgen alle gûtwillich to stervende gevunden.
Nu beklagen sik de minschen to sterven, dat is quât,
Hîr en is doch jo nên blivende stât.
Wente Job secht: ein minsche, de van einer vrowen wert geboren,
1590 Is gelîk einer schonen blomen ûtvorkoren;
Alsus he wasset, groiet unde bloiet,
Altohant dârna wert he wedder gemoiet,
In dem dat he wedder afnimt unde vorsorret
Unde gelîk der ummegeslagen blomen vordorret.
1595 Korte tît schal he leven in sorgen unde undult
Unde schal mit mannigerleie drofenissen werden vorvult
Unde wert denne vortreden, alse he to der erden wert geleit;
Alsus is dit levent vorvullet mit veler krankheit.
Jo de minsche mêr wasset, jo em mêr afsleit,
1600 Wente alle dage de dôt em eine dachreise neger geit.
Naket unde arm is de minsche in desse werlt gekomen,
In jammer unde mit drofenissen wert he wedder van hîr genomen.

Fodnoter: (1)

Dødssynder: En dødssynd er et bevidst og overlagt brud på Guds lov. I modsætning til andre synder, der kan tilgives af Gud, vil en dødssynd bringe sjælen i fortabelse.

Dødssynd forveksles ofte med de 7 hovedsynder: hovmod, misundelse, vrede, dovenskab, gerrighed, frådseri og utugt.